Đóng khoảng trong niềng răng là giai đoạn quan trọng trong quá trình chỉnh nha, tập trung vào việc di chuyển các răng lại gần nhau để lấp đầy các khoảng trống. Mục tiêu chính của giai đoạn này là hoàn thiện khớp cắn và mang lại thẩm mỹ tối ưu cho hàm răng. Thời gian kéo răng đóng khoảng từ 6 – 8 tháng, tùy vào từng trường hợp. Hãy cùng Nha khoa Flora tìm hiểu cụ thể qua bài viết này nhé!
Đóng khoảng trong niềng răng là gì?
Thông thường, một quy trình niềng răng tiêu chuẩn sẽ bao gồm bốn cột mốc chính:
- Giai đoạn thăm khám và xây dựng kế hoạch điều trị: Đây là bước khởi đầu quan trọng, bác sĩ chỉnh nha tiến hành đánh giá tình trạng răng miệng, xác định các vấn đề cần can thiệp và phác thảo lộ trình điều trị chi tiết, phù hợp với từng cá nhân.
- Giai đoạn làm đều răng: Mục tiêu của giai đoạn này là sắp xếp các răng về đúng vị trí trên cung hàm, tạo tiền đề cho các bước điều chỉnh chuyên sâu hơn.
- Giai đoạn điều chỉnh khớp cắn và đóng khoảng: Đây là giai đoạn tập trung vào việc khắc phục các sai lệch về khớp cắn và thu hẹp các khoảng trống giữa các răng, hướng đến sự hài hòa về thẩm mỹ và chức năng ăn nhai.
- Giai đoạn tháo mắc cài và duy trì: Sau khi răng đã đạt được vị trí mong muốn, khí cụ chỉnh nha sẽ được tháo bỏ và bệnh nhân sẽ đeo hàm duy trì để ổn định kết quả điều trị lâu dài.
Giai đoạn thứ ba hay còn gọi là giai đoạn đóng khoảng, đóng vai trò trung tâm trong toàn bộ quá trình niềng răng. Tiếp nối sau giai đoạn làm đều răng, khi chân răng và trục răng đã có sự ổn định tương đối, giai đoạn này tập trung vào việc thu hẹp khoảng trống giữa các răng trên cung hàm. Bằng cách điều chỉnh lực kéo của các khí cụ chỉnh nha, các răng sẽ được di chuyển một cách có kiểm soát để lấp đầy các khoảng trống này.

Giai đoạn đóng khoảng trong niềng răng diễn ra như thế nào?
Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng ca chỉnh nha và vị trí các khoảng trống, các Bác sĩ sẽ lựa chọn và phối hợp các kỹ thuật di chuyển răng sau đây:
- Kỹ thuật kéo lùi nhóm răng cửa: Thường được chỉ định trong các trường hợp răng cửa bị hô hoặc chìa ra quá mức. Bác sĩ sẽ sử dụng các khí cụ hỗ trợ như lò xo hoặc chuỗi đàn hồi (chun chuỗi) kết nối giữa khối răng sau và các mắc cài trên nhóm răng cửa trước. Lực đàn hồi từ lò xo hoặc chun chuỗi sẽ tác động một cách liên tục, kéo nhóm răng cửa lùi về phía sau. Định kỳ sau mỗi 4 – 6 tuần đối với lò xo và 2 – 3 tuần đối với chun chuỗi, các khí cụ này sẽ được thay mới để duy trì lực kéo tối ưu.
- Kỹ thuật kéo tiến nhóm răng sau: Áp dụng cho các trường hợp răng móm hoặc khi cần đóng khoảng ở vùng răng sau. Nguyên tắc tương tự như kỹ thuật kéo lùi răng cửa, nhưng lò xo hoặc chun chuỗi sẽ được kết nối giữa khối răng cửa và các mắc cài trên nhóm răng sau, tạo lực kéo các răng sau di chuyển về phía trước. Tần suất thay thế lò xo và chun chuỗi cũng tương tự như trên.
- Kỹ thuật kéo đồng thời nhóm răng trước và răng sau: Trong nhiều trường hợp phức tạp, bác sĩ có thể áp dụng kỹ thuật kéo đồng thời cả nhóm răng trước và răng sau để đóng khoảng một cách hiệu quả và điều chỉnh tương quan giữa hai khối răng. Lò xo hoặc chun chuỗi sẽ được kết nối giữa cả hai nhóm răng, tạo ra lực kéo đối xứng giúp răng di chuyển đồng bộ và đóng khoảng ở cả vùng trước và vùng sau của cung hàm.

Các phương pháp đóng khoảng trong niềng răng
Hiện nay, các chuyên gia chỉnh nha thường áp dụng linh hoạt ba phương pháp chính để đóng khoảng. Việc lựa chọn kỹ thuật cụ thể sẽ dựa trên đánh giá toàn diện về tình trạng răng miệng của từng bệnh nhân.
Móc kéo đóng khoảng răng
Móc kéo đóng khoảng là một loại khí cụ hỗ trợ đa dạng về thiết kế, được tích hợp trực tiếp vào hệ thống mắc cài mà không cần đến sự hỗ trợ của minivis. Mặc dù hiệu quả trong việc tạo lực kéo để đóng khoảng, một nhược điểm thường gặp của móc kéo là có thể gây ra cảm giác vướng víu và khó chịu do sự cọ xát với niêm mạc má trong giai đoạn đầu làm quen, tương tự như những ngày đầu tiên mang mắc cài.
Sử dụng minivis
Minivis hay còn gọi là vít neo chỉnh nha có kích thước nhỏ được cấy tạm thời vào xương hàm (hàm trên hoặc hàm dưới). Chúng đóng vai trò là điểm neo cố định vững chắc, hỗ trợ việc gắn kết các khí cụ đàn hồi như chun chuỗi hoặc lò xo trong quá trình đóng khoảng răng.
Ưu điểm vượt trội của minivis là khả năng kiểm soát lực kéo và hướng di chuyển răng một cách chính xác, giảm thiểu sự phụ thuộc vào các hệ thống tạo lực phức tạp truyền thống, từ đó mang lại hiệu quả điều trị cao hơn.

Chun đóng khoảng
Chun đóng khoảng thường được ưu tiên sử dụng trong các trường hợp khoảng trống giữa các răng có kích thước nhỏ. Ví dụ điển hình là tình trạng răng chen chúc nhẹ, sau khi đã được sắp xếp thẳng hàng có thể vẫn tồn tại một vài khe thưa nhỏ. Trong những tình huống này, việc sử dụng lực đàn hồi nhẹ nhàng và liên tục từ chun đóng khoảng sẽ mang lại hiệu quả đóng kín các khoảng trống một cách tối ưu.
Đóng khoảng trong niềng răng mất bao lâu?
Thông thường giai đoạn kéo răng đóng khoảng kéo dài từ 6 đến 8 tháng. Tuy nhiên, thời gian thực tế có thể biến đổi đáng kể tùy thuộc vào sự tương tác của nhiều yếu tố cá nhân và kỹ thuật.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ đóng khoảng:
Dưới đây là một số yếu tố chi phối đến thời gian đóng khoảng trong chỉnh nha, bạn có thể tham khảo:
- Yếu tố tuổi tác: Mật độ và độ cứng chắc của xương hàm có xu hướng tăng theo tuổi. Điều này đồng nghĩa với việc ở những bệnh nhân lớn tuổi, quá trình di chuyển răng sẽ diễn ra chậm hơn so với trẻ em và thanh thiếu niên do sự kháng trở lớn hơn từ cấu trúc xương.
- Chất lượng khí cụ chỉnh nha: Hiệu quả của lực kéo và tốc độ di chuyển răng chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi chất lượng và tiêu chuẩn của các khí cụ niềng răng được sử dụng. Các khí cụ đạt chuẩn sẽ đảm bảo lực tác động ổn định và phù hợp với kế hoạch điều trị, từ đó tối ưu hóa thời gian di chuyển răng.
- Vị trí răng cần đóng khoảng: Tốc độ di chuyển không đồng đều giữa các răng trong cung hàm. Ví dụ, răng nanh thường có xu hướng di chuyển chậm hơn do đặc điểm cấu trúc thân răng lớn và độ cứng cao hơn so với các răng khác. Do đó, việc đóng khoảng ở vị trí răng nanh có thể kéo dài thời gian điều trị tổng thể.
- Kỹ thuật đóng khoảng được lựa chọn: Phương pháp đóng khoảng được bác sĩ chỉ định sẽ có tác động đến lực kéo và do đó, ảnh hưởng đến thời gian di chuyển răng. Chẳng hạn, việc sử dụng móc kéo đóng khoảng có thể tạo ra lực kéo mạnh mẽ hơn so với việc sử dụng chun chuỗi trong một số trường hợp.

Đóng khoảng trong niềng răng có đau không?
Trong tiến trình điều trị chỉnh nha, giai đoạn đóng khoảng là một bước quan trọng nhằm thiết lập sự khít sát lý tưởng giữa các răng. Tuy nhiên, việc di chuyển răng để lấp đầy các khoảng trống có thể gây ra một số cảm giác khó chịu. Bao gồm đau nhức và ê buốt răng với mức độ khác nhau tùy thuộc vào cơ địa và ngưỡng chịu đau của mỗi người.
Điều quan trọng cần lưu ý là những cảm giác này thường chỉ mang tính tạm thời và sẽ giảm dần sau vài ngày khi răng và các mô xung quanh thích ứng với lực kéo. Để giúp bệnh nhân giảm bớt sự khó chịu trong giai đoạn đóng khoảng, các chuyên gia chỉnh nha thường khuyến nghị áp dụng một số biện pháp hỗ trợ tại nhà như sau:
- Chườm nóng/lạnh: Nhiệt nóng sẽ giúp tăng cường lưu thông máu, thư giãn cơ hàm, trong khi nhiệt lạnh có tác dụng làm dịu các mô viêm và giảm sưng hiệu quả.
- Súc miệng bằng dung dịch nước muối ấm: Dung dịch nước muối ấm có đặc tính sát khuẩn nhẹ và có thể giúp làm dịu các kích ứng nướu, giảm viêm và hỗ trợ quá trình lành thương. Việc súc miệng nhẹ nhàng bằng nước muối ấm vào buổi sáng, tối hoặc bất kỳ khi nào cảm thấy khó chịu có thể mang lại cảm giác dễ chịu hơn.
- Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định: Trong trường hợp cảm giác đau nhức trở nên khó kiểm soát, việc sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen hoặc ibuprofen có thể được cân nhắc theo hướng dẫn của bác sĩ chỉnh nha. Bệnh nhân cần tuân thủ đúng liều lượng và tần suất sử dụng thuốc theo khuyến cáo của chuyên gia y tế.

Những vấn đề có thể gặp khi đóng khoảng răng
Trong quá trình đóng khoảng niềng răng, bạn có thể gặp phải một vài vấn đề sau và hướng xử lý:
Hiện tượng răng lung lay
Sự di chuyển của răng trong quá trình đóng khoảng có thể dẫn đến tình trạng lung lay nhẹ. Đây thường là một dấu hiệu bình thường và sẽ cải thiện khi các khoảng trống được đóng kín.
Tuy nhiên, nếu răng lung lay nhiều kèm theo đau nhức dữ dội, việc liên hệ ngay với bác sĩ chỉnh nha là cần thiết để được kiểm tra và có sự điều chỉnh kịp thời, tránh các biến chứng không mong muốn.
Dây cung dư thừa
Khi các khoảng trống trên cung hàm dần được thu hẹp, dây cung có thể trở nên dài ra và gây ra tình trạng thừa. Phần dây cung thừa này có thể đâm vào niêm mạc má, gây khó chịu và trầy xước khoang miệng.
Giải pháp tạm thời là sử dụng sáp nha khoa chuyên dụng để bọc đầu dây cung thừa, giảm thiểu sự cọ xát. Sau đó, bệnh nhân cần đến phòng khám để bác sĩ tiến hành cắt bỏ phần dây cung dư này.
Khí cụ lò xo, móc gây trầy xướt
Trong giai đoạn đóng khoảng, việc sử dụng lò xo hoặc móc kéo là phổ biến. Tuy nhiên, khi mới được gắn các khí cụ này có thể gây cảm giác vướng víu hoặc cọ xát vào nướu và lưỡi, dẫn đến trầy xước và khó chịu.
Ngay sau khi được lắp đặt, bệnh nhân nên thực hiện các cử động miệng để kiểm tra mức độ thoải mái. Nếu cảm thấy bất tiện, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh.
Bên cạnh đó, việc sử dụng sáp nha khoa bọc các cạnh sắc của lò xo hoặc móc, hoặc chèn bông gòn y tế vào vùng nướu bị cọ xát cũng là những biện pháp hữu hiệu để giảm đau và bảo vệ mô mềm trong miệng.

Chăm sóc răng miệng đúng cách sau khi đóng khoảng niềng răng
Để nhanh quá trình di chuyển, đóng khoảng niềng răng, bạn nên duy trì chế độ chăm sóc răng miệng đúng cách theo chỉ dẫn của Bác sĩ. Cụ thể:
- Tuân thủ tuyệt đối phác đồ điều trị: Việc tuân theo mọi chỉ dẫn của bác sĩ chỉnh nha về việc đeo khí cụ, tái khám định kỳ và các lưu ý khác là nền tảng để răng di chuyển theo đúng kế hoạch và đạt được hiệu quả đóng khoảng tối ưu.
- Vệ sinh răng miệng toàn diện: Duy trì một quy trình vệ sinh răng miệng khoa học là yếu tố tiên quyết để ngăn ngừa các bệnh lý răng miệng thường gặp như sâu răng, viêm nha chu và viêm nướu… Điều này bao gồm việc chải răng ít nhất 2 lần/mỗi ngày bằng bàn chải chuyên dụng cho người niềng răng, làm sạch kẽ răng bằng tăm nước hoặc chỉ nha khoa, và súc miệng bằng dung dịch kháng khuẩn để tăng hiệu quả.
- Chế độ dinh dưỡng mềm và khoa học: Trong giai đoạn đầu sau khi đóng khoảng, việc ưu tiên các loại thực phẩm mềm, dễ nhai và giàu dinh dưỡng sẽ giúp giảm thiểu áp lực lên răng và khí cụ, đồng thời tránh làm bung tuột mắc cài. Bạn nên ăn nhai chậm và tránh các loại đồ ăn cứng, dai hoặc quá dính.
- Theo dõi và báo cáo các dấu hiệu bất thường: Bất kỳ cảm giác đau nhức kéo dài không thuyên giảm, sưng tấy hoặc các vấn đề bất thường khác trên răng và nướu cần được thông báo ngay lập tức cho bác sĩ chỉnh nha để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn những thông tin hữu ích về giai đoạn đóng khoảng trong niềng răng. Để đặt hẹn chụp X-quang răng và tư vấn miễn phí tại Nha khoa Flora, quý khách vui lòng gọi số Hotline: 02873058999 hoặc Inbox Fanpage, Zalo, SMS để được đội ngũ hỗ trợ 24/7.