Hàm duy trì sau niềng răng là gì? Thời gian đeo và Chi phí?

Hàm duy trì sau niềng răng là khí cụ nha khoa chuyên dụng gắn vào răng, giúp phòng tránh tình trạng tái xô lệch răng, giữ kết quả điều trị lâu dài như mong muốn. Thời gian đeo hàm duy trì không cố định ở mỗi người, tuy nhiên bạn nên đeo hàm duy trì ít nhất trong 6 tháng. Giá hàm duy trì hiện nay dao động từ 1 – 2 triệu đồng/1 hàm (tùy loại). Hãy cùng Nha khoa Flora tìm hiểu cụ thể hơn qua bài viết này nhé!.

Tổng quan về hàm duy trì sau niềng răng

Trong kỹ thuật chỉnh nha, giai đoạn duy trì đóng vai trò thiết yếu sau khi hoàn tất quá trình điều trị bằng các khí cụ chỉnh nha cố định (như mắc cài) hoặc khí cụ chỉnh nha tháo lắp (như khay niềng trong suốt). Hàm duy trì (retainer) là một loại khí cụ nha khoa chuyên dụng được chỉ định sử dụng sau khi tháo bỏ các khí cụ chỉnh nha chính thức, đánh dấu sự chuyển tiếp sang giai đoạn duy trì hậu chỉnh nha.

Tầm quan trọng cốt lõi của hàm duy trì xuất phát từ đặc tính sinh học của răng và cấu trúc mô nha chu. Mặc dù đã được di chuyển đến vị trí lý tưởng thông qua quá trình điều trị chỉnh nha, răng vẫn có xu hướng tái phát (relapse) và dịch chuyển về vị trí ban đầu do sự tác động của các yếu tố như lực nhai, sự phát triển của xương hàm và áp lực từ các mô mềm xung quanh.

Do đó, hàm duy trì đóng vai trò như một cơ chế ổn định, ngăn chặn hiệu quả sự di lệch răng không mong muốn, bảo toàn tối ưu kết quả đã đạt được sau quá trình chỉnh nha.

Về tác dụng, hàm duy trì mang lại lợi ích chủ chốt là duy trì vị trí ổn định của răng, xương ổ răng và mô nướu trong khoảng thời gian cần thiết để các cấu trúc này thích nghi hoàn toàn với sự thay đổi về vị trí răng. Quá trình ổn định hậu chỉnh nha này là bắt buộc để đảm bảo tính bền vững lâu dài của kết quả điều trị, ngăn ngừa tình trạng răng “chạy lại” và duy trì nụ cười thẩm mỹ cùng khớp cắn chức năng đã được thiết lập.

Các loại hàm duy trì phổ biến

Hiện nay có 3 loại hàm duy trì sau niềng răng chính, tùy thuộc vào tình trạng răng miệng, nhu cầu và tài chính của mỗi người, Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn loại hàm phù hợp.

Hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại

Về mặt cấu tạo kỹ thuật, loại khí cụ này bao gồm các dây kim loại nha khoa chuyên dụng, được uốn nắn tỉ mỉ để ôm sát bề mặt răng và kết nối với một nền acrylic được thiết kế vừa vặn với vòm miệng hoặc nằm ở vị trí mặt lưỡi của bệnh nhân.

Ưu điểm:

• Độ ổn định cơ học cao: Nhờ cấu trúc khung kim loại vững chắc, hàm duy trì tháo lắp kim loại mang lại khả năng duy trì vị trí răng ổn định vượt trội, hạn chế tối đa nguy cơ di lệch răng sau chỉnh nha, đảm bảo hiệu quả điều trị lâu dài.
• Độ bền vật liệu ưu việt: Vật liệu kim loại nha khoa có độ bền cơ học cao, cho phép khí cụ duy trì duy trì chức năng trong thời gian dài mà ít gặp phải tình trạng hư hỏng, giảm thiểu tần suất thay mới (trừ trường hợp thất lạc).
• Tính tiện lợi trong sử dụng: Thiết kế tháo lắp linh hoạt cho phép người sử dụng tự chủ trong việc đeo và tháo hàm duy trì tại nhà. Điều này tạo thuận lợi cho các hoạt động ăn uống và vệ sinh răng miệng hàng ngày, đồng thời ít gây ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ so với các khí cụ cố định.

Nhược điểm:

• Cảm giác vướng víu ban đầu: Trong giai đoạn làm quen, người sử dụng có thể cảm thấy khó chịu hoặc vướng víu do sự hiện diện của khung kim loại và nền acrylic trong khoang miệng.
• Nguy cơ kích ứng niêm mạc: Ở một số bệnh nhân có cơ địa nhạy cảm, các thành phần vật liệu của hàm duy trì (đặc biệt là acrylic) có thể gây ra phản ứng kích ứng tại niêm mạc miệng.

Hàm duy trì tháo lắp bằng khay nhựa trong suốt

Khí cụ duy trì tháo lắp trong suốt (clear removable retainer) là 1 loại khí cụ nha khoa được chế tác từ vật liệu polymer nha khoa trong suốt. Thiết kế của hàm duy trì này là một khay nhựa được sản xuất theo khuôn răng của từng bệnh nhân sau khi hoàn tất giai đoạn điều trị chỉnh nha.

Ưu điểm:

• Độ khít sát và cảm giác thoải mái: Khay duy trì trong suốt được thiết kế để ôm sát bề mặt răng, tạo lực duy trì ổn định đồng thời mang lại cảm giác nhẹ nhàng và thoải mái tối ưu cho người sử dụng trong suốt quá trình đeo.
• Tính thẩm mỹ vượt trội: Với đặc tính trong suốt, hàm duy trì gần như vô hình khi đeo, đảm bảo tính thẩm mỹ cao và không gây ảnh hưởng đến giao tiếp hàng ngày.
• Tính linh hoạt trong sinh hoạt: Khả năng tháo lắp dễ dàng cho phép người sử dụng thoải mái trong các hoạt động ăn uống và vệ sinh răng miệng một cách triệt để, duy trì sức khỏe răng miệng tối ưu.

Nhược điểm:

Ưu điểm tháo lắp cũng đồng thời là nhược điểm lớn nhất. Việc phụ thuộc vào sự tự giác của người đeo có thể dẫn đến tình trạng quên đeo hàm, thời gian đeo không đủ theo chỉ định của nha sĩ chỉnh nha, hoặc nguy cơ làm mất hàm nhiều lần, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả duy trì và có thể gây ra tái phát răng.

Hàm duy trì cố định kim loại

Về mặt kỹ thuật, khí cụ này được gắn trực tiếp lên bề mặt mặt trong của các răng cửa hàm trên và/hoặc hàm dưới (thường là các răng số 1, 2, 3 theo phân loại răng quốc tế). Đặc điểm gắn cố định này đòi hỏi sự can thiệp của nha sĩ trong quá trình lắp đặt và tháo gỡ, bệnh nhân không thể tự thực hiện tại nhà.

Mặc dù có cấu trúc đơn giản, thường chỉ là một dây kim loại nha khoa (dạng xoắn hoặc thẳng) được cố định bằng vật liệu composite nha khoa, hàm duy trì cố định kim loại chứng minh hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa tái phát răng và duy trì sự ổn định của kết quả điều trị chỉnh nha.

Ưu điểm:

• Hiệu quả duy trì tối ưu: Việc gắn cố định liên tục đảm bảo lực duy trì ổn định trên các răng mục tiêu, mang lại hiệu quả duy trì vượt trội so với các loại hàm tháo lắp, đặc biệt trong việc kiểm soát các răng đã được di chuyển nhiều.
• Chỉ định trong trường hợp nhổ răng: Hàm duy trì cố định thường được ưu tiên sử dụng trong các ca chỉnh nha có tiền sử nhổ răng, giúp duy trì khoảng đóng răng và ngăn ngừa sự dịch chuyển của các răng lân cận vào khoảng trống đã đóng.
• Tính thẩm mỹ cao: Do được gắn ở mặt trong của răng, khí cụ duy trì kim loại cố định không ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt và nụ cười, đảm bảo sự tự tin trong giao tiếp.

Nhược điểm:

• Nguy cơ bong tróc vật liệu kết dính: Vật liệu composite được sử dụng để gắn dây kim loại có thể bị bong tuột theo thời gian hoặc do tác động lực mạnh, đòi hỏi bệnh nhân phải đến phòng khám nha khoa để được gắn lại.
• Yêu cầu vệ sinh răng miệng nghiêm ngặt: Cấu trúc của hàm duy trì cố định có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc mắc kẹt thức ăn và mảng bám răng. Việc vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng là bắt buộc để ngăn ngừa các vấn đề như sâu răng, viêm nướu và hôi miệng.

Hàm duy trì sau niềng răng giá bao nhiêu?

Tương tự như các dịch vụ chỉnh nha khác, giá thành của hàm duy trì chịu sự chi phối của nhiều yếu tố, trong đó loại khí cụ duy trì được lựa chọn đóng vai trò then chốt. Bên cạnh đó, chính sách giá của từng cơ sở nha khoa, bao gồm phòng khám nha khoa và bệnh viện răng hàm mặt cũng có sự khác biệt, ảnh hưởng đến tổng chi phí mà bệnh nhân phải chi trả.

Dưới đây là mức giá tham khảo cho các loại khí cụ duy trì phổ biến được chỉ định sau khi kết thúc chỉnh nha:

• Khí cụ duy trì tháo lắp trong suốt: Mức giá hiện dao động khoảng 2.000.000 VNĐ.
• Khí cụ duy trì tháo lắp kim loại: Chi phí tham khảo nằm trong khoảng từ 1.000.000 VNĐ đến 1.500.000 VNĐ.
• Khí cụ duy trì cố định kim loại: Mức giá phổ biến dao động từ 700.000 VNĐ đến 900.000 VNĐ.

Các lưu ý khi sử dụng hàm duy trì sau chỉnh nha

Để tối ưu hóa hiệu quả và trải nghiệm trong quá trình này, người sử dụng khí cụ duy trì cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn và lưu ý quan trọng. Cụ thể:

Tuân thủ thời gian đeo hàm duy trì

Tính hiệu quả của giai đoạn duy trì phụ thuộc trực tiếp vào việc tuân thủ thời gian đeo hàm duy trì theo chỉ định của chuyên gia chỉnh nha. Đối với hàm duy trì tháo lắp, bệnh nhân thường được yêu cầu đeo khí cụ toàn thời gian, ngoại trừ các thời điểm ăn uống và thực hiện vệ sinh răng miệng.

Ngược lại, hàm duy trì cố định thường là một dây kim loại mảnh được gắn mặt trong của răng, sẽ được bác sĩ gỡ bỏ sau khi giai đoạn duy trì đạt yêu cầu. Việc không tuân thủ lịch trình đeo khí cụ có thể dẫn đến tái phát sai lệch răng và làm giảm hiệu quả của quá trình điều trị.

Duy trì vệ sinh răng miệng toàn diện

Thói quen vệ sinh răng miệng khoa học đã được thiết lập trong quá trình niềng răng cần được duy trì liên tục trong giai đoạn duy trì. Đặc biệt, đối với hàm duy trì cố định, mặc dù có cấu trúc đơn giản, nhưng vẫn tạo ra các vị trí tiềm ẩn cho sự tích tụ mảng bám thức ăn. Do đó, việc làm sạch răng kỹ lưỡng là bắt buộc:

• Thực hiện vệ sinh răng ngay sau bữa ăn để loại bỏ cặn thức ăn thừa.
• Chải răng tối thiểu hai lần mỗi ngày bằng bàn chải răng phù hợp và kem đánh răng có fluoride.
• Ưu tiên sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để làm sạch các khe răng và vùng dưới đường viền nướu, thay thế cho tăm tre truyền thống có thể gây tổn thương.
• Bổ sung nước súc miệng kháng khuẩn để tăng cường hiệu quả làm sạch và kiểm soát vi khuẩn.

Ngoài ra, nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có màu như cà phê, trà để ngăn ngừa sự nhiễm màu răng và cần vệ sinh răng cẩn thận sau khi sử dụng.

Tái khám định kỳ theo lịch hẹn

Mặc dù tần suất tái khám trong giai đoạn duy trì sẽ giảm so với giai đoạn chỉnh nha, việc tái khám định kỳ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sự ổn định của răng và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Trong những tháng đầu sau khi tháo niềng, bác sĩ sẽ hẹn tái khám thường xuyên hơn để kiểm tra và can thiệp kịp thời nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Sau đó, tần suất tái khám có thể giảm xuống và chỉ cần thiết khi có vấn đề phát sinh.

Sử dụng và bảo quản khí cụ duy trì đúng cách

Mặc dù việc sử dụng hàm duy trì tương đối đơn giản và bệnh nhân sẽ được hướng dẫn chi tiết, việc tuân thủ các nguyên tắc sau sẽ đảm bảo hiệu quả và độ bền của khí cụ:

• Hạn chế tối đa việc tháo khí cụ, chỉ tháo ra khi thực sự cần thiết như khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng.
• Bảo quản khí cụ trong hộp đựng chuyên dụng khi không đeo để tránh thất lạc hoặc hư hỏng.
• Tránh chà rửa khí cụ quá mạnh để không làm trầy xước hoặc biến dạng vật liệu.
• Tuyệt đối không để hàm duy trì ở nơi có nhiệt độ cao hoặc vệ sinh bằng nước nóng vì có thể làm thay đổi hình dạng của khí cụ.
• Thông báo ngay cho bác sĩ chỉnh nha nếu khí cụ bị hỏng hoặc thất lạc để được cung cấp khí cụ mới kịp thời, tránh ảnh hưởng đến quá trình duy trì.

Một số câu hỏi thường gặp về hàm duy trì chỉnh nha

Dưới đây là một số thắc mắc thường gặp về hàm duy trì niềng răng, bạn có thể tham khảo:

Cần đeo hàm duy trì trong bao lâu?

Thời gian cần thiết sử dụng khí cụ duy trì sau khi kết thúc liệu trình chỉnh nha mang tính cá nhân hóa cao, phụ thuộc vào nhiều yếu tố sinh học và lâm sàng, đặc biệt là xu hướng tái phát răng của từng bệnh nhân.

Theo các phác đồ điều trị chỉnh nha tiêu chuẩn, các chuyên gia chỉnh nha thường khuyến cáo bệnh nhân nên duy trì đeo hàm duy trì tối thiểu trong 6 tháng đầu sau khi tháo bỏ khí cụ chỉnh nha chính thức (như mắc cài hoặc khay niềng), nhằm ổn định vị trí răng mới.

Trong một số trường hợp đặc biệt, đặc biệt là đối với đối tượng trẻ em đang trong giai đoạn phát triển răng hàm mặt và tuổi dậy thì, khi các yếu tố tăng trưởng vẫn còn hoạt động, thời gian đeo hàm duy trì có thể kéo dài tương đương với thời gian niềng răng trước đó, hoặc thậm chí cần thiết cho đến khi bệnh nhân đạt đến độ tuổi trưởng thành để đảm bảo sự ổn định lâu dài.

Đeo hàm duy trì có đau không?

So với giai đoạn chỉnh nha, bao gồm việc sử dụng mắc cài và các thủ thuật siết răng định kỳ, việc mang khí cụ duy trì trong giai đoạn hậu chỉnh nha thường không gây ra cảm giác đau nhức đáng kể hoặc sự khó chịu tương tự. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân thậm chí còn cảm thấy dễ chịu và thoải mái hơn đáng kể so với thời điểm đang niềng răng. Điều này đặc biệt đúng khi sử dụng các loại hàm duy trì tháo lắp, bao gồm cả hàm duy trì trong suốt, vốn được thiết kế để ôm sát răng một cách nhẹ nhàng.

Quên đeo hàm duy trì 1 ngày có sao không?

Việc bỏ lỡ một ngày đeo khí cụ duy trì sau khi kết thúc liệu trình chỉnh nha thường không gây ra những tác động đáng kể đến quá trình duy trì. Tuy nhiên, việc lặp lại tình trạng không tuân thủ lịch trình đeo hàm duy trì có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực, làm gián đoạn hoặc làm chậm tiến trình ổn định răng sau điều trị.

Bị ngứa lợi khi đeo hàm duy trì trong suốt phải làm sao?

Sự xuất hiện của cảm giác ngứa lợi sau khi bắt đầu sử dụng khí cụ duy trì trong suốt có thể là một phản ứng thích ứng ban đầu với sự hiện diện của vật liệu polymer nha khoa trong khoang miệng. Tuy nhiên, nếu tình trạng khó chịu kéo dài, đây có thể là dấu hiệu của việc khí cụ duy trì không tương thích về mặt kích thước hoặc thiết kế. Cụ thể, đường viền cắt của khay duy trì có thể không phù hợp với đường viền nướu, gây ra kích ứng niêm mạc lợi.

Giải pháp chuyên môn trong trường hợp này là bệnh nhân nên tái khám tại cơ sở nha khoa nơi thực hiện điều trị chỉnh nha. Tại đây, các chuyên gia nha khoa sẽ tiến hành kiểm tra lâm sàng kỹ lưỡng để xác định nguyên nhân chính xác của tình trạng kích ứng.

Biện pháp khắc phục có thể bao gồm việc điều chỉnh lại đường viền của khí cụ duy trì hiện tại để đảm bảo sự vừa vặn tối ưu và loại bỏ các điểm gây tì đè lên mô nướu. Trong một số tình huống nhất định, nếu khí cụ duy trì ban đầu không phù hợp, việc chế tác một khí cụ duy trì mới có thể là cần thiết để đảm bảo sự thoải mái và hiệu quả duy trì lâu dài.

Vệ sinh hàm duy trì chỉnh nha như thế nào?

Đối với khí cụ duy trì bằng khay trong suốt, quy trình làm sạch được khuyến nghị bao gồm việc rửa nhẹ nhàng bề mặt khí cụ dưới dòng nước sạch sau mỗi lần tháo. Tiếp theo, sử dụng một lượng nhỏ kem đánh răng thông thường, ưu tiên các sản phẩm không chứa hạt mài lớn để tránh gây xước vật liệu polymer của khay.

Thao tác chải nên thực hiện một cách cẩn thận trên toàn bộ diện tích tiếp xúc của khay với răng và nướu. Sau khi chải, rửa lại kỹ lưỡng bằng nước sạch để loại bỏ hoàn toàn cặn kem đánh răng.

Bước cuối cùng là làm khô khí cụ bằng khăn mềm, sạch trước khi tái sử dụng hoặc bảo quản trong hộp đựng chuyên dụng.

Tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ vệ sinh này giúp ngăn ngừa sự tích tụ của mảng bám vi sinh vật, giảm thiểu nguy cơ ố màu khí cụ và duy trì tính thẩm mỹ, chức năng của thiết bị duy trì trong suốt quá trình sử dụng.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn có những thông tin hữu ích về hàm duy trì sau niềng răng. Để đặt hẹn thăm khám và tư vấn chỉnh nha miễn phí với Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt tại Nha khoa Flora, bạn vui lòng bấm số Hotline: 02873058999 hoặc Inbox Fanpage, Zalo, SMS để được hỗ trợ 24/7.